Yapay Zeka için yeni bir çağın başlangıcı diyebileceğimiz karar Avrupa Birliği Parlamentosu tarafından onaylandı. Peki bu gelişme sonrası neler olacak?
Başlıklar
İlk Kapsamlı Yapay Zeka Düzenlemesi
AB Parlamentosunun almış olduğu karar teknolojinin hızına dünyanın sınırlarını getirdi diyebiliriz. Böylelikle yapay zeka ile ilgili yapılan çalışmalarda geniş kapsamlı bir koruma paketi oluşturulmuş oldu.
Yapılan düzenleme muhtemelen dünya çapında yankı bulacak ve birçok ülke için örnek teşkil edecek. Resmi olarak oylama Mayıs’ta gerçekleşecek ve 2026 yılında karar yürürlüğe girecek. Bazı yönetmelik maddelerinin ise daha erken devreye alınması konuşuluyor.
Hukukçular nihai metni inceleme ve çeviri işlerine odaklanacak ancak bir olumsuz dönüş olması da beklenmiyor. Avrupa Parlamentosu üyesi ve yasanın hazırlanmasında ön planda olan isimlerden Dragos Tudorache “Yapay Zeka yasası, teknoloji etrafında kurulan yeni yönetişimin başlangıç noktası ama yolculuğun sonu değil” açıklaması yaptı.
Yapay Zeka Çağının Başlangıcı
Futurism.com’un haberine göre Analist Enza Innapollo BBC’ye yaptığı açıklamada “AB Yapay Zeka Yasası, AI risklerini hafifletmek için dünyadaki ilk ve tek bağlayıcı gereklillikler setidir” dedi.
Yapay Zeka Yasası Neyi Kapsıyor?
Yasa, üretken AI modellerinin kullanımını belirli AB telif hakkı yasaları ve şeffaflık yükümlülükleriyle uyumlu hale getiriyor. Örneğin, şirketler belirli bir içeriğin bir AI tarafından üretildiğini açıkça belirtmek zorunda kalacak. Bu da bizim tarafımız için aslında gerçeklikle ilgili endişeleri ortadan kaldıracak.
Bir diğer önemli husus ise telif hakkı korumasında var. Geliştiriciler AI modellerinin eğitmek için kullanılan verilerin detaylarını, görsel ve metinler gibi unsurları bildirmek zorunda olacaklar. ABD şirketleri bu durumdan pek hoşnut olması beklenemez zira kendileri için en büyük kaynak web ortamı ve bunların telifleri. Daha önce de ABD’de bazı telif davaları gündeme gelmişti.
AI yasası kapsamında otorite AI modellerinin risk seviyelerini de belirleyecek. Risk seviyesine göre de kurallar katılaşacak.
AI sistemi kabul edilemez risk seviyesinde değerlendirilirse yasak gelecek. Bu modellere örnek olarak bilişsel davranışı manipule edenler, insanları davranış veya sosyo-ekonomik statüye göre sınıflandıranlar veya biyometrik tanıma içerenler verilebilir.
Yüksek riskli modeller ise bir AB veritabanına kaydedilecek. Bunlara örnekler ise kritik alt yapıyı işletenler, istihdamı yönetenler veya kanun yapıcılar gibi.
AI Şirketleri Endişeli
Bazı AI şirketleri, yeni kuralların AB’de yeniliği sınırlayabileceğinden endişe duyuyor. Meta’nın AB sorumlusu Marco Pancini Reuters’a yaptığı açıklamada”Yapay Zekanın, Avrupa yeniliğini teşvik etme ve rekabeti sağlama potansiyelini gözden kaçırmamak kritik önem taşıyor, burada şeffaflık anahtardır.” dedi.
Memnun Olan Şirketler de Var
Amazon sözcülerinden gelen bir açıklamada “AB ve endüstriyle işbirliği yapmaya, AI teknolojisinin güvenli, güvenilir ve sorumlu gelişimini desteklemeye kararlıyız,” denildi.
AB, AI kuralları uygulamaya çalışan ilk taraf değil – ancak şu ana kadar diğer hükümetlerin yapmaya istekli olduğundan çok daha ileri gitmeye istekli olduğunu gösteriyor.
Geçen yıl, ABD başkanı Joe Biden, AI risklerini ele almak için bir yasa talimatı imzaladı, ancak eleştirmenler, emrin direktiflerini yerine getirmenin son derece zor olacağını belirtti.
Ve Çin’in başkanı Xi Jinping ve Çin Komünist Partisi, veri güvenliğiyle ilgili riskler ışığında teknoloji üzerinde daha fazla devlet kontrolü çağrısında bulundu.
Yapay Zeka Yasası tam olarak yürürlüğe girmeden önce, yasama organlarının önünde hâlâ yapılacak işler var. AB, Avrupa Komisyonu içinde bağımsız bir organ olacak şekilde tasarlanmış bir AI Ofisi kurmayı planlıyor.
Tudorache: “Bu görev süresinde dijital alanı yönetmek için geçirdiğimiz kurallar – sadece Yapay Zeka Yasası değil – gerçekten tarihi, öncü nitelikte. Ancak hepsini arzu edilen etkiyle uyumlu şekilde çalıştırmak ve Avrupa’yı geleceğin dijital gücü haline getirmek, ömrümüzün sınavı olacak.”
Türkiye Yapay Zeka Yasasını Ele Alacak mı?
Ülkemiz AB uyum yasaları kapsamında AB tarafından yayınlanan yönetmelikleri genellikle aynı şekilde yayınlar. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi birçok ülke için referans niteliği taşıyacak olan yasa için henüz bir açıklama yok. Ancak yakın zamanda bu konuda bir çalışma yapılması zorunlu hale gelecek.
Ülkemizin girişim ekosisteminin AI alanında yapacağı girişimler ve bizlere ait verilerin korunması için adım atılması şart görünüyor. Öyle ki AB tarafından zora girecek olan şirketlerin ilk durak noktası Türkiye gibi yüksek nüfus ve veri trafiği olan ülkeler olacaktır.
Diğer gelişmeler için takipte kalın.
